dr hab. Mikołaj Tarkowski, prof. ucz.
email: mikolaj.tarkowski@upsl.edu.pl
1. Główne obszary badawcze
- historia adwokatury
- historia nauki i nauczania prawa
- status prawny Polaków w Cesarstwie Rosyjskim
- historia prawa własności w XIX i XX wieku
- administracja szkolna i status prawny Kościoła rzymskokatolickiego w Imperium Rosyjskim
2. Najważniejsze publikacje naukowe
Książki:
- Polacy na Litwie i Białorusi pod rządami Aleksandra II (1855-1881). Studium historyczno-prawne, Gdańsk 2018, ISBN 978-83-88445-86-6;
- Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919-1939, Gdańsk 2015, ISBN 978-83-89762-63-4;
- Adwokatura wileńska 1918-1939. Studium historyczno-prawne, Gdańsk 2014, ISBN 978-83-88445-53-8.
Artykuły (wybrane):
- Lew Szestow i jego krytyczne spojrzenie na bolszewizm. Przyczynek z zakresu historii doktryn polityczno-prawnych, [w:] Rok 1917 w Rosji: carat-rewolucja-nowa rzeczywistość, red. B. Garczyk, Piotr Repczyński, Toruń 2019, ISBN 978-83-66220-08-9;
- Wybrane aspekty sekwestrowania i konfiskowania majątków ziemskich na północno-zachodnich krańcach Imperium Rosyjskiego po 1863 roku, [w:] Pogranicza w historii prawa i myśli polityczno-prawnej, red. D. Szpoper, P. Dąbrowski, Gdańsk-Olsztyn 2017, ISBN 978-83-89762-89-4;
- Profesor Iwo Jaworski – wileński historyk prawa (1922-1939), [w:] Stefan Ehrenkreutz i historycy prawa okresu dwudziestolecia międzywojennego. W 70. Rocznicę śmierci Rektora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, red. D. Szpoper, P. Dąbrowski, Gdańsk-Olsztyn 2016, ISBN: 978-830-89762-76-4;
- Антикоммунистические взгляды Чеслава Милоша, [w:] Выбор пути развития: польский и российский исторический опыт конца столетия, red. L. Gorizontow, Moskwa 2016, ISBN: 978-5-9606-0136-8;
- Kontrola konstytucyjności aktów prawnych – perspektywa lat dwudziestolecia międzywojennego i współczesna, [w:] Państwo dobrze urządzone, [współautor: A. Korzeniewska-Lasota], red. J. Zieliński, Gdańsk 2015, ISBN:978-83-89762-67-2;
- The legal status of the Jews of the western provinces of Russian Empire in the nineteenth century – sketch of the issue, [w:] Международная научно-практическая конференция, посвященная 100-летию со дня основания Южного федерального университета. РАЗВИТИ ЮРИДИЧЕСКОЙ НАУКИ В НОВЫХ УСЛОВИЯХ: ЕДИНСТВО ТЕОРИИ И ПРАКТИКИ. Сборник тезисов, red. I. P. Zinowiew, t. 1, Ростов-на-Дону 2015, ISBN: 978-5-9275-1680-3;
- Nauka i nauczanie prawa cywilnego materialnego i formalnego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939), [w:] Historia testis temporum, lux veritas, vita memoriae, nuntia vetustatis. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Włodzimierzowi Kaczorowskiemu, red. E. Kozerska, M. Maciejewski, P. Stec, Opole 2015, ISBN: 978-83-7395-661-2.
- Stan wojenny w prowincjach północno-zachodnich Imperium Rosyjskiego i jego wpływ na status prawny poddanych cesarza Aleksandra II (1855−1881), [w:] ,,Czasopismo Prawno-Historyczne” Poznań 2019, t. LXXI, z. 1;
- U źródeł polityki generał-gubernatora wileńskiego hrabiego Michaiła Nikołajewicza Murawjowa wobec kwestii chłopskiej i osadnictwa rosyjskiego na Litwie (1863-1865), [w:] ,,Czasopismo Prawno-Historyczne” Poznań 2017, t. LXIX, z. 1;
- Prawo autorskie jako element kultury prawnej. Ochrona własności literackiej, artystycznej i muzycznej w Imperium Rosyjskim w poglądach Włodzimierza Spasowicza, [w:] ,,Miscellanea Historico-Iuridica”, t. XV, z. 2, Białystok 2016;
- Szlachta Kraju Północno-Zachodniego w służbie imperatora rosyjskiego. Rys poświęcony poglądom politycznym hrabiego Ignacego Korwin-Milewskiego, [w:] ,,Studia Iuridica Lubliniensia”, t. XXV, nr 3, Lublin 2016;
- System przedstawicielski w pogldąch Borysa Cziczerina, [w:] ,,Opolskie Studia Administracyjno-Prawne”, nr 2, Opole 2016;
- Statutes of Casimir the Great – the monument of medieval law culture in Poland, [w:] ,,Polish-Georgian Law Review”, no 1, Olsztyn 2015;
- Паскевич Иван Федорович — наместник Царства Польского (1832–1856), [w:] ,,Вестник юридического факультета Южного федерального университета”, nr 2, Ростов-на-Дону 2015;
- The reception of juridicial reform of AlexanderII in the Polish Kingdom in 1876, ,,Encyclopedy of Law. Scientific and Theoretic Journal”, nr 2, Moscow 2014;
- Очерк истории уголовного права в Варшавском Герцогстве (1807-1815) и Царстве Польском [współautor D. Szpoper], ,,Encyclopedy of Law. Scientific and Theoretic Journal”, nr 2, Moscow 2014;
- Historic-legal trend in the research activities of Izaak Lewin in the interwar period in Poland. Sketch to scientific biography, ,,Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej”, t. 14, Gdańsk 2014;
- Poglądy społeczno-polityczne Waleriana Wróblewskiego. Szkic do obrazu działalności politycznej rodziny Wróblewskich, ,,Studia Prawnoustrojowe”, t. 26, Olsztyn 2014;
- The Development of the Legal Profession of the North-Western Provinces of Russian Empire in the Nineteenth and early Twentieth Century, ,,Journal on European History of Law”, 2, London 2014;
- Czeslaw Milosz against the Communist System – contribution to the discussion, ,,Journal on European History of Law”, nr 1, London 2014;
- Additional Article from 13 February 1825. Institution of completing the Constitution of the Kingdom of Poland from 1815, ,,Journal on European History of Law”, nr 2, London 2013;
- Participations of Vilnius advocates in the works of lawyers association and legal organizations operating in the interwar period in Poland, ,,Journal on European History of Law”, nr 1, London 2013;
- Główne kierunki pracy badawczej profesorów Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, ,,Przegląd Wschodni” z. 4, Warszawa 2011;
- Rada Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939), ,,Studia Iuridica Toruniensia”, t. VII, Toruń 2010;
- Adwokatura wileńska w latach 1918-1922, ,,Palestra”, nr 7-8, Warszawa 2009;
- Prawo publiczne na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, „Zeszyty Prawnicze”, nr 9.1, Warszawa 2009.
- Spółka akcyjna w poglądach prawniczych Gabriela Szerszeniewicza (1863-1912). Przyczynek do historii prawa handlowego w Imperium Rosyjskim, [w:] Kształtowanie się spółki akcyjnej a doświadczenia polskie, red. M. Michalski, Warszawa 2020, ISBN 978-83-8198-100-2;
- Pomiędzy relacyjnością ambiwalentnością. Rozwój idei własności i wolności w warunkach politycznych samodzierżawia rosyjskiego w XIX wieku jako lejtmotyw w twórczości naukowej Richarda Pipesa, [w:] ,,Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2021, nr 2, ISSN 2300-7249 (doi.org/10.19195/2300-7249.43.2.9);
- Eugeniusz Waśkowski i jego wybrane poglądy na temat kwestii kodyfikacji prawa w Europie oraz Polsce w XIX i XX wieku (do 1939 roku), [w:] ,,Prawo i Więź” 2022, nr 4, ISSN: 2299-405 (doi.org/10.36128/priw.vi42.448);
- Wybrane Poglądy Stefana Glasera na prawo karne procesowe oraz jego kodyfikację w latach 1918-1939, [w:] ,,Prawo i Więź” 2023, nr 3, ISSN: 2299-405 (doi.org/10.36128/PRIW.VI46.716).
3. Wygłoszenie referatów na międzynarodowych i krajowych konferencjach (wybrane)
- Spółka akcyjna w poglądach prawniczych Gabriela Szerszeniewicza (1863-1912). Przyczynek do historii prawa handlowego w Imperium Rosyjskim na konferencji 200 lat ze spółką akcyjną, czyli polskie doświadczenia w recepcji spółki akcyjnej, Warszawa 15 maja 2019;
- Ewolucja instytucji zesłania administracyjnego w XIX wieku w Rosji w świetle relacji i wspomnień osób skazanych za przestępstwa polityczne na konferencji Administracja bezpieczeństwa wewnętrznego. Służba więzienna w systemie bezpieczeństwa publicznego, Elbląg 23 listopada 2018;
- Landed estates belonging to the Polish gentry in Lithuania and Belorussia. Main impact factors in the period of Great Reforms of Alexander II na konferencji Wsierossijskaja naucznaja konfieriencija mołodych uczenich Kluczewskije czitienija: Grażdanskaja wojna i grażdaniskij mir w istoriczeskoj sudbie Rossii, Moskwa 16-17 listopada 2018;
- Stan wojenny w prowincjach północno-zachodnich i jego wpływ na status prawny poddanych Aleksandra II na konferencji Wojny i ich wpływ na przemiany ustroju, prawa, myśli politycznej, Lublin 10-12 września 2018;
- Okres wileński prof. Jerzego Panejki na międzynarodowej konferencji Jerzy Karol Panejko (1886-1973) i Jego nauka administracji i prawa administracyjnego, Olsztyn 20 grudnia 2016;
- Sekwestry i konfiskaty majątków ziemskich na północno-zachodnich krańcach Imperium Rosyjskiego po 1863 roku na konferencji XXVI Ogólnopolski Zjazd Historyków Państwa i Prawa oraz Doktryn Politycznych i Prawnych, Pogranicza w prawie i myśli polityczno-prawnej, Mrągowo 13-16 września 2016;
- The role of Thaddeus Kosciuszko in the American War of Independence (1776-1784) [współautor: Dariusz Szpoper] na konferencji Prezydenci USA i władcy Rosji, Rosyjska Akademia Nauk w Moskwie, Moskwa 31 maja – 2 czerwca 2016;
- Statutes of Casimir the Great – the momnument of medieval law culture in Poland na konferencji VI Colloqium Polsko-Gruzińskie, Olsztyn 30 września 2015.
- Prawa autorskie jako element kultury prawnej. Ochrona własności literackiej, artystycznej i muzycznej w Imperium Rosyjskim w poglądach Włodzimierza Spasowicza na konferencji Historia myśli politycznej a prawo i kultura polityczna, XIV Ogólnopolski Zjazd Katedr Historii Doktryn Politycznych i Prawnych, Białystok 21-14 czerwca 2015;
- Profesor Iwo Jaworski – wileński historyk prawa (1922-1939) na konferencji Polscy historycy prawa okresu dwudziestolecia międzywojennego. W 70. rocznicę śmierci senatora Rzeczypospolitej Polskiej i profesora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie Stefana Ehrenkreutza, Olsztyn, 28-29 maja 2015;
- Recepcja reformy sądowej Aleksandra II w Królestwie Polskim w 1876 roku na Mеждународнoй научно-практическoй конференции, посвященная 150-летию Судебной реформы Александра II, Biełgorod 10-11 października 2014 r.;
- Nauka i nauczanie prawa cywilnego materialnego i formalnego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939) na XXV. Zjeździe Historyków Prawa, „Nauka i nauczanie prawa w przeszłości i współcześnie, Kraków 22-25 września 2014.
4. Międzynarodowe i krajowe nagrody za działalność naukową albo organizacyjną
- Nagroda główna imienia Juliusza Bardacha w międzynarodowym konkursie na najlepszą pracę doktorską za lata 2010-2013. Nagroda uzyskana za pracę: Adwokatura wileńska 1918-1939 (maj 2014);
- Nagroda indywidualna Rektora UWM w Olsztynie (II stopnia) za osiągnięcia w dziedzinie nauki (grudzień 2015);
- Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla młodych wybitnych naukowców (2016-2019);
- Nagroda za 2018 rok ,,Przeglądu Wschodniego” w kategorii Dzieje Polaków na Wchodzie za książkę: Polacy na Litwie i Białorusi pod rządami Aleksandra II (1855-1881). Studium historyczno-prawne (marzec 2019);
- Nagroda Rektora Akademii Pomorskiej I stopnia (październik 2019);
- Nagroda Rektora Akademii Pomorskiej III stopnia (grudzień 2022).
5. Staże i seminaria naukowe
- Staż badawczy w Bibliotece Narodowej w Sankt-Petersburgu (1-22 kwietnia 2016 r.)
- Staż naukowy realizowany w Rosyjskim Instytucie Badań Zaawansowanych Uniwersytetu im. M. Sholokhova w Moskwie (1 czerwca – 1 września 2013 r.)
6. Członkostwo w międzynarodowych i krajowych organizacjach oraz towarzystwach naukowych
- Rada Naukowa Instytutu Wielkiego Księstwa Litewskiego, od 2016 roku
- Rada Naukowa,,Journal of Polish-Georgian Law”, od 2019;
- Redaktor naczelny ,,Annales Pomorienses. Ius”, od 2021.
7. Projekty naukowe
- Instytucja generał-gubernatorstwa wileńskiego w latach panowania Mikołaja II – aspekt prawno-ustrojowy: projekt ma na celu zrekonstruowanie statusu prawnego instytucji generał-gubernatorstwa wileńskiego w latach 1894-1917.
- Józef Montwiłł (1850-1911) – działalność polityczna i społeczna: plan badawczy zakłada przedstawienie na bazie źródeł rękopiśmiennych i archiwalnych sylwetki, poglądów i działalności społeczno-politycznej jednego z przedstawicieli konserwatystów wileńskich.
- Profesorowie Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie – losy emigracyjne i krajowe po zakończeniu II wojny światowej: plan prac naukowych zakłada scharakteryzowanie działalności naukowej i społecznej po 1945 roku, podejmowanej przez przedstawicieli kadry profesorskiej fakultetu prawnego, działającego do 1939 pod egidą USB w Wilnie